ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ. Eκστρατεία στην ΕΕ κατά του NUTRISCORE

Από τον Ιταλικό φορέα σπορελαίων COMPETERE, έχει ξεκινήσει εκστρατεία προς συλλογικούς φορείς τροφίμων σε όλη την ΕΕ, για την υπογραφή κειμένου ως κριτική κατά του NUTRISCORE.

Αναφέρονται σαφώς στην ενίσχυσης της ελευθερίας επιλογής των καταναλωτών, στην υπεράσπιση των μακροχρόνιων γαστρονομικών παραδόσεων της Ευρώπης, στην προστασίας των τοπικών αλυσίδων εφοδιασμού και στην υποστήριξης των εθνικών αγροτοβιομηχανιών και ζητούν την εφαρμογή ενός συστήματος διατροφικής επισήμανσης που προωθεί αυτές τις αξίες και τους παράγοντες, δεδομένου ότι  το Nutriscore έχει αποδειχθεί σε πολλές περιπτώσεις ότι είναι ένα αυθαίρετο και παραπλανητικό σύστημα που δεν προωθεί μια εκπαιδευτική προσέγγιση, αλλά μάλλον υπαγορεύει τις επιλογές των καταναλωτών μέσω ακατανόητων και αδιαφανών παραμέτρων.

Την πρωτοβουλία έχουν ήδη στηρίξει φορείς και της χώρας μας (ΒΕΑ, ΣΕΒΙΤΕΛ, ΣΕΒΕΚ κλπ).

Αναλυτικότερα η COMPETERE αναφέρει τα εξής:
Στο πλαίσιο της στρατηγικής «Από το αγρόκτημα στο πιρούνι», η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε ότι, έως το τελευταίο τρίμηνο του 2022, θα εξετάσει την πρότασή της για ένα εναρμονισμένο σύστημα επισήμανσης της διατροφής front-of-pack (FOP), το οποίο θα είναι υποχρεωτικό σε όλες τις χώρες της ΕΕ. Στόχος είναι να ενθαρρυνθούν οι καταναλωτές να στραφούν σε υγιέστερες και πιο βιώσιμες δίαιτες.

Μοιραζόμαστε αυτόν το στόχο και συμφωνούμε επίσης ότι είναι απαραίτητη μια μέθοδος διατροφικής εκπαίδευσης που επικεντρώνεται σε μια υγιεινή, ισορροπημένη και φιλική προς το περιβάλλον διατροφή. Πιστεύουμε επίσης ότι οι κατάλληλες διατροφικές πληροφορίες είναι θεμελιώδεις για να επιτρέψουμε στους καταναλωτές να κάνουν ενημερωμένες επιλογές τροφίμων. Η επισήμανση των τροφίμων αποτελεί βασικό στοιχείο για την παροχή των πληροφοριών αυτών.

Ανεξάρτητες επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει ότι η απλοποιημένη διατροφική επισήμανση FOP –η οποία είναι πιο ορατή από τον ολοκληρωμένο και (ήδη) υποχρεωτικό πίνακα διατροφής στο πίσω μέρος της συσκευασίας– μπορεί να συμβάλει στην ενημέρωση των καταναλωτών να υιοθετήσουν πιο υγιεινές δίαιτες. Ωστόσο, ορισμένα συστήματα επισήμανσης που αναπτύχθηκαν τα τελευταία χρόνια και εφαρμόστηκαν σε ορισμένες χώρες έχουν εγείρει σοβαρά κρίσιμα ζητήματα τόσο όσον αφορά στην αποτελεσματικότητά τους να βοηθήσουν τους καταναλωτές να βελτιώσουν τις αντιλήψεις τους, όσο και στην ανακριβή περιγραφή που θα μπορούσε ενδεχομένως να περιορίσει τις επιλογές των καταναλωτών.

Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τα συστήματα επισήμανσης που αναφέρονται ως ερμηνευτικά, τα οποία χρησιμοποιούν αξιολογικές κρίσεις που εκφράζονται με τη μορφή χρωμάτων, γραμμάτων ή άλλων γραφικών συμβόλων για να ενθαρρύνουν τους καταναλωτές να επιλέγουν ορισμένα προϊόντα έναντι άλλων που θεωρούνται λιγότερο υγιεινά. Σε ορισμένες περιπτώσεις, αυτά τα συστήματα δεν καθορίζουν καν το ακριβές περιεχόμενο των τροφίμων, αλλά απλά επισημαίνουν τα προϊόντα ως "καλά" ή "κακά".

Αυτά τα συστήματα είναι θεμελιωδώς ελαττωματικά, καθώς η επιστημονική βιβλιογραφία δείχνει ότι δεν είναι μεμονωμένα συστατικά που είναι υγιεινά ή ανθυγιεινά, αλλά μάλλον η συνολική διατροφή, στην οποία όλες οι ομάδες τροφίμων πρέπει να εκπροσωπούνται κατάλληλα, το καθένα σύμφωνα με τις κατάλληλες ιδιαιτερότητες και συχνότητες κατανάλωσης.

Τα ερμηνευτικά συστήματα βασίζονται σε μια σταθερή παράμετρο, για παράδειγμα 100g, η οποία δεν ενθαρρύνει τους καταναλωτές να αναπτύξουν επίγνωση της διατροφής τους (και την επίπτωση των συστατικών ως προς την ημερήσια πρόσληψη τους), αλλά να καταναλώνουν μεγαλύτερη (ή μικρότερη) ποσότητα ενός συγκεκριμένου προϊόντος. Με αυτή την έννοια, μια μέτρηση που λαμβάνει υπόψη την ποσότητα των συστατικών ανά μερίδα στο πλαίσιο της ημερήσιας πρόσληψης (EFSA) είναι πολύ προτιμότερη.

Ως εκ τούτου, ζητούμε κάθε πανευρωπαϊκό σύστημα επισήμανσης της διατροφής FOP να έχει τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:

1. Υποστηρίζουμε την άποψη της Επιτροπής της ΕΕ ότι η επισήμανση των FOP πρέπει να είναι απλή και προσβάσιμη με μια ματιά. Ωστόσο, δεδομένου ότι η διατροφή είναι μια πολύπλοκη επιστήμη, θα πρέπει να αποφευχθεί ένα υπερβολικά απλοϊκό σύστημα .

2. Επιπλέον, ένα τέτοιο σύστημα δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να περιορίζει την ελευθερία των καταναλωτών και την κρίσιμη ικανότητα να κάνει συνειδητές επιλογές με την επεξεργασία των παρεχόμενων πληροφοριών. Αν μη τι άλλο, θα πρέπει να το ενισχύσει. Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι η μελλοντική πρόταση θα κτίσει τις κατάλληλες συνθήκες που θα επιτρέψουν στους πολίτες να αναπτύξουν τις δεξιότητες κριτικής σκέψης τους, μεταξύ των οποίων και όσον αφορά σύνθετες καταστάσεις, επιτρέποντάς τους να λαμβάνουν όλο και καλύτερες αποφάσεις. Θα πρέπει να περιέχει μόνο αντικειμενικά δεδομένα

και να είναι απαλλαγμένοι από κρίσεις αξίας, υπό οποιαδήποτε μορφή, που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε παραπλανητικές αποφάσεις των καταναλωτών, όσον αφορά την υγεία μεμονωμένων προϊόντων ή ingredients. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να περιλαμβάνει συγκεκριμένες πληροφορίες σχετικά με τις θερμίδες και τα βασικά θρεπτικά συστατικά ανά μερίδα και να αποσκοπεί στην επίτευξη υγιεινής συνολικής διατροφής, με βάση τις προσλήψεις αναφοράς (RI) που καθορίζονται από την EFSA.

3. Στο πνεύμα της κατάλληλης προώθησης των θρεπτικών παραγόντων της σημασίας της δημόσιας υγείας και των ομάδων τροφίμων με σημαντικό ρόλο στη διατροφή των ευρωπαίων πολιτών, θα πρέπει να αναπτυχθεί λαμβάνοντας υπόψη τον επιστημονικό αντίκτυπο των συστημάτων FOP στη διατροφή και την υγεία, συμπεριλαμβανομένων των οφελών και των κριτηρίων που καθοδηγούν την επιλογή θρεπτικών ουσιών και άλλων μη θρεπτικών συστατικών των τροφίμων για την κατάρτιση προφίλ θρεπτικών ουσιών, καθώς και όσον αφορά την ανταγωνιστικότητα, την προσοχή, την αποδοχή και την κατανόηση των καταναλωτών.

Μόνο ένα σύστημα που βασίζεται σε αυτά τα κριτήρια μπορεί πραγματικά να συμβάλει στη βελτίωση της διατροφής των ευρωπαίων καταναλωτών, διατηρώντας παράλληλα τη θεμελιώδη ελευθερία επιλογής τους.